آشنایی با انواع مدلهای فروش در ICOها
پیشتر در زمینه ICO ها صحبت کردیم که اساساً همان محصول خرید سرمایهگذاران بعد از ورود به یک عرضه اولیه سکه (ICO) میباشند.
روی هم رفته توکنها را میتوان به دو دسته تقسیم کرد:
دستهی اول که با نام توکنهای سهامی (Equity tokens) یا اوراق بهادار شناخته میشوند، به عنوان قسمتی از سهام یک استارتاپ به سرمایهگذاران فروخته میشوند و به این ترتیب در سود و زیان شرکت شریک خواهند شد. این نوع از توکنها در اکثر کشورها تحت قوانین مرتبط به اوراق بهادار قرار میگیرند و چندان گزینه شایستهای برای بنیانگذاران یا تأمین کنندگان در نظر گرفته نمیشوند.
نوع دوم آنها به توکنهای کاربردی (Utility tokens) مشهور میباشند و به سرمایهگذاران حق استفاده از خدمات و محصولات عرضه شده از طریق استارتاپ را که در عرضه اولیه سکه ذکرشده میدهند. اکثر شرکتها در ICO خود از توکنهای کاربردی برای جذب سرمایهگذار استفاده میکنند.
تعیین مدل فروش
پیش از هر چیزی، بنیانگذار استارتاپ باید بهترین گزینه برای جمعآوری سرمایه موردنیاز در ICO خود را تعیین کرده و در قدم دوم، اطمینان حاصل کند که تمام برنامهریزیها برای عرضه اولیه سکه به بهترین شکل پیادهسازی شدهاند. چنانچهچه، با اینکه در مرحله برنامهریزی متغیرهای زیادی وجود دارد اما یکی از مهمترین فاکتورها در این قسمت انتخاب مدل فروش توکن ها میباشد. درواقع، مدل فروش توکن چیزی نیست جز انتخاب نحوهی فروش توکنهایی که قرار است در ICO به فروش بر وند. انتخاب این مورد میتواند بسیار به این بستگی داشته باشد که مقر اساسی استارتاپ در کجا جای دارد، زیرا تعدادی از کشورها قوانین مختلفی برای تأیید ICO ها، حداکثر بودجهای که میتواند برای آنها جمعآوری شود و چندین مورد دیگر در نظر میگیرند. به شیوه خلاصه، مدلهای فروش توکن به هشت طبقهبندی متفاوت تقسیم میشود.
مدل های فروش توکن
عرضه نامحدود (Uncapped) با نرخ ثابت
در این مدل، سرمایهگذاران میتوانند در مقابل پرداخت ارزهای فیات یا ارزهای دیجیتال در صرافیها توکن موردنظر خود را با نرخ مشخصشده دریافت کنند. نرخ توکنها ممکن است برای همکاریکنندگان اولیه بسیار جذاب باشد، البته ممکن است بعد از مرحلهی عرضه اولیه سکه، مقدار توکنهای دریافت شده در هر همکاری کاهش یابد. ضمنا روی هم رفته در این مدل فروش از یک دوره مشخص برای همکاری استفاده میشود.
سرمایه حداقلی (Soft Cap)
در این روش، Soft cap پیش از شروع ICO مقرر میشود، روی هم رفته Soft cap کمترین میزان سرمایهای است که مؤسسان پروژه نیت دستیابی به آن را دارند. با این وجود چنانچه سرمایه در نظر گرفتهشده جمعآوری شود معمولاً ICO تا پایان زمان برنامهریزی شده برای آن ادامه پیدا خواهد کرد. به عبارت دیگر، در مدل Soft cap حتی چنانچه سرمایه به محدوده Hard cap هم رسیده و یا از آن هم فراتر رفته باشد پروسه جذب سرمایه میتواند تا پایان زمان موردنظر برای ICO ادامه یابد.
سرمایه حداکثری (Hard Cap)
Hard cap حداکثر میزان سرمایه موردنیاز در ICO است که معمولاً یک دوره همکاری جمعی برای آن در نظر گرفته میشود. پروسه فروش توکنها در مدل Hard cap بهمحض دستیابی ICO به سرمایه در نظر گرفتهشده و یا پایان زمان مقرر شده برای همکاری پایان خواهد یافت.
سرمایه مخفی (Hidden Cap)
در مدل فروش توکن Hidden Cap، همکاریکنندگان اطلاعی از میزان تخصیص سرمایه ندارند. جزییات میزان تخصیص سرمایه تنها در زمان ICO فاش میشود.
حراج هلندی
در روش حراج هلندی، پیش از آنکه برای توکنها قیمتی تعیین شود تمام پیشنهادات جمعآوری میشوند. بعد از آنکه تمام پیشنهادات جمعآوری شدند، بالاترین قیمت در مقابل کمترین میزان توکن بهعنوان قیمت فروش تعیین میشود. پیشنهادات نیز بهصورت نزولی طبقهبندی میشوند ازاین رو پیوسته توکنها به بالاترین قیمتهای پیشنهادی عرضه میشوند. تمام همکاری کنندگانی که پیشنهاد آنها موردقبول باشد توکنهای خود را به ترتیب و تا آخرین قیمت دریافت میکنند، ازاین رو در این روش پیوسته باید تلاش کنید تا آخرین قیمت را پیشنهاد دهید.
حراج هلندی معکوس
در روش حراج هلندی معکوس، فروش توکنها بهصورت محدود شده تعریف میشود. در این مدل با عنایت به تعداد روزهایی که برای فروش در نظر گرفته میشود، هر روز تنها قسمتی از توکن ها برای فروش به خریداران داده میشود. ازاین رو هر روزی که فروش شروع میشود، درصد مشخصی از توکن ها بین خریداران توزیع میشود.
جمع آوری و بازگشت
در این مدل نخست یک مقدار سهم کلی برای همکاری در نظر گرفته میشود با این وجود قراردادهای هوشمند ICO بهعنوان کمک اجازه رد شدن از حد ثابت سهم تعیینشده را میدهند. بعد از آنکه فروش به اتمام رسید، همکاریها تنظیمشده و به نسبت آن توکنها نیز اختصاص داده میشوند. در انتها نیز مابهالتفاوتی که در همکاریها به وجود آمده به صاحبان بازگشت داده میشود.
سقف پویا
مدل سقف پویا تعدادی از خصوصیات مختلف سایر مدلها را هم با خود به همراه دارد. از این ویژگیها میتوان Hidden و یک Hard Cap کوچک را نام برد که در فواصل زمانی مختلف تنظیم میشوند. همکاریکنندگان تنها میتوانند حداکثر مقدار از پیش تعیین شدهای را بهعنوان سپرده وارد کنند بنابراین چنانچه بخواهند معاملهی بزرگی انجام دهند، مجبور خواهند بود تا آن را به مقادیر کوچکتر تقسیم کنند. هر معاملهای که از سقف تعیین شده بیشتر باشد، بازگشت داده میگردد. یکی از نکات منفی موجود در این مدل نیز هزینه بالا با افزایش تعداد معاملات میباشد. (بدین صورت که چنانچه نیت انجام معاملهی بزرگی را داشته باشید مجبور خواهید شد تا مقادیر خود را به واحدهای کوچکتر تقسیم کرده تا حد معاملات شما از سقف تعیین شده فراتر نرود، درنتیجه چنانچه بخواهید معاملهی بزرگ خود را در اجزای کوچکتر انجام دهید باید برای هر معاملهی کوچک هزینه جدا پرداخت کرده و با افزایش تعداد این معاملات هزینه شما هم برای انجام معامله افزایش پیدا خواهد کرد.)
نوع فروش توکن استفاده شده پیوسته میتواند بر سهم و یا منافع دریافت شده تأثیر بگذارد. چنانچهچه امروزه ICO ها بسیار محبوب میباشند، اما مشکل ریسک بالای آنها باعث شده تا سرمایهگذاران بسیار محتاطتر عمل کنند. از این رو، بنیانگذاران ICO ها باید مدل فروش توکنی را انتخاب کنند که بیشترین بازدهی را در دستیابی به اهداف و مخاطبان بالقوه دلخواه خود داشته باشد. بهعلاوه، بهمنظور اطمینان و افزایش شفافیت، جزییات نوع فروش توکن ها باید بهوضوح شرح داده شود. وایت پیپر یکی از آن اسنادی است که موسسان استارتاپ میتوانند جزییات کامل پروسه فروش توکنهای خود را در آن توضیح دهند بنابراین مؤسسان و سرمایهگذاران میتوانند در تصمیمگیری برای سرمایهگذاری، همه موارد لازم را در زمینه ICO تجزیه و تحلیل کنند.