توکن رپد (Wrapped Token) چیست؟
بلاک چین‌هایی مانند بیت کوین و اتریوم پروتکل‌ها و کارکردهای متفاوتی دارند و بنا به تفاوت‌های بنیادی در الگوریتم‌هایشان، نمی‌توانند با یکدیگر همکاری برقرار کنند. چنانچهچه این جدایی و استقلال باعث حفظ حاکمیت و امنیت این بلاک چین‌ها شده است، وجود اکوسیستمی همکاری‌پذیر که در آن امکان تبادل آسان داده‌ها وجود داشته باشد، نیازی انکارناپذیر و مسئله‌ای اساسی برای این بلاک چین‌همی‌باشد.
بعضی از بلاک چین‌های جدیدتر مانند پولکادات در اصل برای حل مشکل همکاری‌پذیری ساخته شده‌اند؛ اما هنوز هم به راهکاری برای برقراری ارتباط بین شبکه‌های بزرگ و قدیمی‌تری همچون بیت کوین و اتریوم نیاز داریم. انگیزه از ساختن توکنهای رپد (Wrapped Token) نیز همین می‌باشد.
در این مقاله، نیت داریم توکنهای رپد و کاربردشان را بررسی و انواع آن‌ها را معرفی کنیم تا بدانید که این توکنهای خاص چه می‌باشند و چه کاری انجام می‌دهند. پس تا پایان مقاله با ما همراه باشید.
توکن رپد (Wrapped Token) چیست؟
توکن رپد ارز دیجیتالی است که ارزش آن به ارز دیجیتال یا حاویی فیزیکی اساسی دیگری مانند طلا و سهام و املاک پیوند خورده می‌باشد. توکنهای یادشده برای این منظور به وجود آمده‌اند که قابلیت استفاده در پلتفرم‌های دیفای را داشته باشند. حاویی اساسی درون فضای ذخیره دیجیتال، پیچیده یا اصطلاحاً «رپد» می‌شود و توکنی جدید برای تبادل در پلتفرم‌های دیگر به وجود می‌آید.
توکنهای رپد امکان به‌کارگیری دا رایی‌های غیربومی در بلاک چین‌ها و ایجاد پل یا رابط بین شبکه‌ها و همکاری‌پذیری در فضای ارزهای دیجیتال را مهیا می‌کنند. این توکن‌ها می‌توانند نماینده هرچیزی باشند؛ ازجمله آثار هنری و کلکسیونی، کالاها، حاویی‌‌های دیجیتال، سهام، اوراق، ارزهای فیات و املاک و مستغلات. ازآنجاکه توکنهای رپد به حاویی دیگری پیوند خورده‌اند، باید تحت مدیریت نهادی حضانتی باشند که حاویی‌ها را رپ و آن‌رپ می‌کند. به‌بیان دیگر، این نهادها می‌باشند که پیوند توکن‌ها با حاویی‌ها را برقرار یا لغو می‌کنند.
رپد بیت کوین (Wrapped Bitcoin) با نام اختصاری wBTC اولین توکن رپد بیت کوین بود که ازطریق قراردادهای هوشمند در بلاک چین اتریوم به کار گرفته شد. رپد بیت کوین، تنها توکن رپد موجود نیست و توکنهای رپد دیگری وجود دارند که بیشتر حاوی دا رایی‌های سازگار با استاندارد ERC-۲۰ اتریوم و BEP-20 بایننس اسمارت چین می‌باشند.
جالب است بدانید با اینکه توکنهای ERC-20 در پلتفرم اتریوم ساخته می‌شوند، ازآنجاکه اتر پیش از آن‌ها توسعه پیدا کرده است، با آن‌ها سازگار نیست. پس اتر هم درست مثل بیت کوین برای سازگاری با سایر توکنهای ERC-20 باید رپد شود؛ به همین دلیل، نسخه‌ای توکنیزه‌شده از اتر روی پلتفرم اتریوم ایجاد شده می‌باشد. بلاک چین‌های دیگری مانند کاردانو و پولکادات و سولانا بدنبال تسهیل دسترسی به اپلیکیشن‌های دیفای در حال آزمایش توکنهای رپد می‌باشند.
از پروژه‌های جدیدتر این حوزه می‌توان به bLuna اشاره کرد. bLuna درحقیقت نسخه رپد توکن لونا متعلق به شبکه ترا (Terra) است که می‌تواند آزادانه معامله شود یا بهعنوان وثیقه در پروتکل‌های ترا استفاده شود. ترا پلتفرمی بلاک چینی است که از استیبل کوین‌ها برای ایجاد سیستم پرداخت جهانی غیرمتمرکز استفاده می‌کند.
انواع توکنهای رپد
حالا که متوجه شدیم توکنهای رپد چه کاربردی دارند، می‌توانیم به انواع این توکن‌ها اشاره کنیم و با آن‌ها آشنا شویم. انواع توکنهای رپد عبارت‌اند از:
- توکنهای رپد برداشت نقدی (Cash-settled): توکن‌هایی که قابلیت تبدیل به حاویی پایه خود را ندارند.
- توکنهای رپد برداشت غیرنقدی (Redeemable): توکن‌هایی که به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهند توکن رپد را با حاویی اساسی مبادله و معاوضه کنند.
- NFTهای رپد: همه توکنهای غیرمثلی (NFT) تابع استاندارد یکسانی نیستند. هر NFT برای خود API یا رابط برنامه‌نویسی مستقلی تعریف می‌کند که از آن برای ساخت و ارسال توکن و نمایش متاداده‌ها استفاده می‌شود. رایج‌ترین استاندارد برای NFT، استاندارد ERC-721 است که اولین‌بار بازی معروف کریپتوکیتیز (CryptoKitties) از آن استفاده کرد و بعد از آن به قالبی برای پروژه‌های آتی تبدیل شد. NFTهای رپد امکان همکاری NFTها با یکدیگر یا وثیقه‌گذاری در پلتفرم‌های دیگر را در اختیار کاربران قرار می‌دهند.
توکن رپد چگونه کار می‌کند؟
نهاد حضانتی بنابه‌درخواستِ صرافی‌هایی مثل ایرسواپ (Airswap)، کوین‌لیست (CoinList)، آوی (AAVE)، زیروایکس (0x) و میکر (Maker) روی پلتفرم مشخصی مثل اتریوم مقدار معینی از توکنهای رپد را ایجاد می‌کند. در پروسهی مانند، وقتی توکن رپد نیازمند تبدیل به حاویی اساسی یا کوینی مثل بیت کوین باشد، کاربر از نهاد حضانتی درخواست آزادسازی توکن از محل ذخایر را خواهد کرد. به‌زبان ساده، به‌ازای هر wBTC موجود یک واحد از حاویی اساسی (مثلاً بیت کوین) وجود دارد که نهاد حضانتی آن را نگه می‌دارد.
با این حال، پروسه ساخت و مدیریت توکنهای رپد در فضای ارزهای دیجیتال یک مشکل عمده دارد و آن این است که باید به نهاد حضانتی برای نگه‌داری وجوه اعتماد کرد. این اعتماد و نگه‌داری حاویی‌ها به‌دست واسطه یا شخص ثالث، با آرمان‌های اکوسیستم آزاد و غیرمتمرکز در تضاد می‌باشد. بااین‌همه، وجود این واسطه نیازی ضروری است؛ چون تریدرها نمی‌توانند به‌تنهایی از توکنهای رپد برای تراکنش‌های میان‌زنجیره‌ای استفاده کنند. با این حال، فناوری به‌سرعت در حال تکامل و گسترش است و شاید در آینده نزدیک گزینه‌های غیرمتمرکزی را برای انجام این کار شاهد باشیم.
رپد بیت کوین؛ معروف‌ترین نمونه توکنهای رپد
اولین پروتکل رپد بیت کوین کارش را از ژانویه ۲۰۱۹ آغاز کرد. پروتکل یادشده با این انگیزه تولید شد که قابلیت و نقدینگی بیت کوین را با انعطاف‌پذیری توکنهای ERC-20 ترکیب و از آن در شبکه اتریوم استفاده کند.
در‌حالی‌که خود بیت کوین قابلیت استفاده در تراکنش‌های دیفای را ندارد، رپد بیت کوین می‌تواند جایگزین حاویی اساسی شود و در اکوسیستم دیفای یا هر اپلیکیشن غیرمتمرکز دیگری در شبکه اتریوم به‌کار رود.
با رشد دیفای که حالا میلیاردها دلار پول را وارد حوزه وام‌دهی و آپشن و مشتقات کرده است، وجود چنین توکنی ضروری بود. تقاضا برای استفاده از بیت کوین در دیفای بهعنوان حاویی مبنا به‌‌حدی زیاد بود که انجام چنین کاری عملاً الزامی به نظر می‌رسید.
رپد بیت کوین پدیده بسیار مهمی در دنیای ارزهای دیجیتال می‌باشد. قیمت این توکن با بیت کوین اساسی برابری می‌کند؛ اما جنبه کاربردی آن برجسته‌تر است و امکان به‌کارگیری بیت کوین برای امور دیگری مثل دیفای را افزایش می‌دهد.
به‌زبان ساده، کسی که بیت کوین دارد، می‌تواند با اتصال کیف پول خود به پلتفرمی غیرمتمرکز ازطریق قراردادهای هوشمند، بیت کوین خود را به‌صورت وام واگذار و سود ثابت سالانه‌ای دریافت کند.
وام‌گیرنده نیز در همان حال می‌تواند از ارز دیجیتال خود بهعنوان وثیقه استفاده کند تا درصورت ناتوانی در بازپرداخت وام، وثیقه به‌صورت خودکار به کیف پول وام‌دهنده واریز شود.
وام‌دهندگان با استفاده از این نوع تأمین مالی، حتی در بازارهای نزولی نیز که ارزش حاویی افت می‌کند، می‌توانند سود دریافت کنند.
سؤالات متداول
توکنهای رپد دا رایی‌های نوظهوری می‌باشند و فعلا اطلاعات زیادی از آن‌ها در دسترس نیست. ازاین‌رو، ممکن است پرسش‌های بی‌پاسخ زیادی درمورد این حاویی‌ها وجود داشته باشد. در ادامه، سه پرسش مهم درمورد توکنهای رپد مطرح می‌کنیم و به آن‌ها پاسخ می‌دهیم.
توکنهای رپد ازنظر فنی امن می‌باشند. این توکن‌ها در پلتفرم‌هایی مانند اتریوم یا بایننس اسمارت چین نگه‌داری می‌شوند و وقتی به توکنهای ERC-20 یا BEP-20 تبدیل شوند، به‌اندازه همان شبکه اساسی امنیت خواهند داشت.
انگیزه از تولید توکنهای رپد این است که دا رایی‌های مختلف بتوانند در بلاک چین‌ها و پلتفرم‌های دیگر نیز به‌کار گرفته شوند. بهعنوان مثال، رپد بیت کوین می‌تواند در پلتفرم‌های دیفای یا بلاک چین اتریوم با اهداف مختلف به‌کار رود.
خیر، ارزش توکن رپد با کوین یا توکن پایه و اساسی خود یکسان می‌باشد.
جمع‌بندی
در این مقاله، تلاش کردیم توکنهای رپد را بررسی کنیم و به انواع و کاربردهای آن‌ها نگاهی بیندازیم. با مطالعه این مقاله، متوجه شده‌اید که توکنهای رپد برای افزایش همکاری‌پذیری بلاک چین‌های مختلف بسیار مهم می‌باشند. با استفاده از توکنهای رپد، می‌توان از حاویی یا کوین خاصی در پلتفرم‌های دیگر استفاده کرد و محدودیت‌ها را از میان برداشت. چنانچهچه بلاک چین‌های جدیدی وجود دارند که با قابلیت همکاری‌پذیری ساخته شده‌اند، شبکه‌های مهم و پرکاربردی مانند بیت کوین و اتریوم از این قابلیت بهره نمی‌برند و مستلزم راهکارهای نوینی مثل توکن رپد می‌باشند.
رپد بیت کوین از اولین نمونه‌های توکنهای رپد بود که توانست تحول جدیدی در این صنعت ایجاد کند. رپد بیت کوین کاری کرد که بیت کوین بتواند به پلتفرم‌های دیگر نیز وارد و برای تأمین مالی و وام‌دهی و اکثر اهداف دیگر به‌کار گرفته شود. درمجموع، باید بگوییم که توکنهای رپد به‌سرعت در حال گسترش می‌باشند و اعضای جامعه ارزهای دیجیتال باید توجه خاص‌ای به آن‌ها نشان دهند.
