گرم شدن زمین و آب شدن یخ‌های قطبی چه اثری بر زندگی ما دارد

اکثر ما در مناطق قطبی زندگی نمی‌کنیم. هیچ یک از ما کوه‌های یخی قطب را لمس نکرده‌ایم و این موارد را تنها در عکس ها دیده‌ایم اما از تاثیری که این منابع طبیعی بر اکوسیستم و محیط زیست ما دارند غافل هستیم. هیچ اهمیتی ندارد در کجای کره خاکی زندگی می‌کنیم، یخ های قطبی ارتباط مستقیم با زندگی تک تک ما انسان ها و آینده محیط زیست ما دارند.

نقش ذوب شدن یخ های قطبی بر محیط زیست در کره زمین

از آنجا که کرایوسفر – قسمت یخ زده سیاره ما – با سایر قسمت‌های سیستم زمین به هم پیوسته است ، آنچه در کریوسفر اتفاق می‌افتد بر کل زمین تأثیر می گذارد. شنیده‌ایم که تغییرات آب و هوایی باعث افزایش دما می‌شود و یخ‌های قطبی ذوب می‌شوند. قسمت اعظم این یخ ها در قطب شمال و قطب جنوب قرار دارند، تمام کره زمین تحت تاثیر ذوب شدن این یخ‌ها قرار خواهد گرفت. ازاین رو آنچه در کرایوسفر اتفاق می‌افتد تنها در کرایوسفر باقی نمی‌ماند.

تعدادی از دلایلی که تغییرات در کرایوسفر روی کل کره زمین تأثیر می‌گذارد، بازخورد هایی است که باعث گرم شدن بیشتر می‌شود. هَم‌اکنون دانشمندان در حال مطالعه این مسئله می‌باشند که قطب‌های یخ زده روی زمین چقدر بر میزان تغییرات آب و هوایی تأثیر می‌گذارد. در ادامه به تعدادی تاثیرات ذوب شدن کرایوسفر بر تغییرات آب و هوا از راه همکاری با سایر قسمتهای سیستم و بازخوردهایی که باعث افزایش سرعت گرمایش زمین می‌شود می‌پردازیم.

ذوب شدن یخ‌ها باعث گرم شدن بیشتر زمین می‌شود

وقتی نور خورشید به یخ و برف برخورد می‌کند بیش از 90 درصد آن به فضا منعکس می‌شود، از آنجا که گرمایش جهانی باعث ذوب شدن برف و یخ بیشتر 🏔️ در تابستان‌ها می‌شود ، اقیانوس و خشکی زیر یخ در سطح زمین از زیر محافظ یخی خود خارج می شود و از آنجا که رنگ آنها تیره‌تر است، این بخش‌ها اشعه‌های خورشیدی بیشتری را جذب می‌کنند و آنگاه این گرما را به جو منتقل می‌کنند. این امر باعث گرم شدن بیشتر کره زمین می‌شود. به این ترتیب، ذوب یخ باعث گرم شدن بیشتر و ذوب شدن یخ‌های بیشتری می‌شود. این مهمترین بازخورد گرمایش کره زمین است. طبق یک مطالعه علمی که اخیر انجام گرفته است و از مدل‌های رایانه‌ای برای پیش‌بینی آینده یخ‌های قطب شمال استفاده کرده است پیش‌بینی می‌شود طی چند دهه آینده طی تابستان دیگر هیچ کوه یخی در اقیانوس منجمد شمالی باقی نماند.

ذوب شدن یخ‌های قطبی باعث انتشار گازهای گلخانه‌ای می‌شود

گرم شدن کره زمین باعث می شود خاک‌هایی در مناطق قطبی بیش از 40 هزار سال در زیر کوهی از برف و یخ مخفی مانده‌اند در اثر ذوب یخ‌ها بیرون آیند. با ذوب شدن این یخ‌ها، کربن به دام افتاده در خاک به صورت دی اکسید کربن و متان در جو آزاد می‌کنند. این گازها که به جو منتقل می‌شوند باعث گرم شدن بیشتر کره زمین می‌شوند، که این امر باعث ذوب بیشتر خاک یخ می‌گردد.

یخ کمتر در خشکی به معنی بالا آمدن سطح دریا است

سطح دریا هر سال با گرم شدن زمین حدود 1-2 میلی‌متر افزایش می‌یابد. قسمتی از این افزایش سطح دریا به دلیل ذوب شدن یخچال‌ها و صفحات یخی است که آب را به اقیانوس‌هایی که در محاصره خشکی‌ها بوده‌اند سرازیر می‌کند. یخچال‌ها و صفحات یخی بسیار آسیب‌پذیر می‌باشند. گرم شدن زمین باعث شده است که ثبات آنها کمتر باشد، سریع‌تر به سمت اقیانوس حرکت کرده و یخ بیشتری به آب اضافه کنند. دو منطقه با یخ‌های کمتر پایدار، حاوی ورق یخ گرینلند و ورق یخ قطب جنوب غربی می‌باشد. چنانچه ورق یخ گرینلند ذوب شود یا به اقیانوس منتقل شود سطح آب‌های جهان کمابیش 6.5 متر افزایش می‌یابد. چنانچه ورق یخی قطب جنوب غربی ذوب شود یا به داخل اقیانوس حرکت کند، سطح جهانی دریا کمابیش 8 متر افزایش می‌یابد؛ که این یعنی رویداد ناگوار!!!

ذوب شدن یخ‌های گرینلند و تاثیر آن بر اکوسیستم

یخچال‌های ذوب شده گرینلند که از راه ورودی‌های شیب‌دار یا آبراه‌ها به آب‌های قطب شمال می‌ریزند، از جمله عوامل اساسی افزایش سطح آب دریا در واکنش به تغییرات آب و هوا می‌باشند. درک بهتر نحوه تأثیر گرم شدن آب اقیانوس بر این یخچال ها به پیش‌بینی سرنوشت آنها کمک می‌کند. چنین پیش‌بینی‌هایی می‌تواند به نوبه خود از طریق جوامع در تمام جهان برای آمادگی بهتر برای سیل و کاهش آسیب اکوسیستم ساحلی مورد استفاده قرار گیرد.

اما محققان مدتها است که اندازه‌گیری عمق آبدره‌ها را در امتداد ساحل پرتگاه گرینلند در دستور کار دارند. بدون این اطلاعات، دستیابی به ارزیابی دقیق میزان ورود آب اقیانوس به آبدره‌ها و تأثیر آن بر ذوب یخچال‌های طبیعی بسیار دشوار می‌باشد. مطالعه جدیدی که در Science Advances منتشر شده است، برای اولین بار نحوه گرم شدن آب‌های ساحلی و تاثیر آن بر یخچال‌های گرینلند را منتشر کرده می‌باشد.

در پنج سال قبل، دانشمندان با مأموریت مطالعه دلایل ذوب شدن یخ‌های قطب شمال،  در حال مطالعه این یخچال‌های طبیعی می‌باشند. آنها درپیدا کردند که از 226 یخچال مورد بررسی، 74 مورد در مناطق عمیق کمابیش نیمی از کل یخ (که در گذشتهً از طریق ماهواره‌ها تحت نظارت بوده) از گرینلند بین سال‌های 1992 تا 2017 را حاوی می‌شود. آب شور در انتهای یک آبراه، یخچال طبیعی را ذوب می‌کند و باعث می‌شود کوه یخی از صفحه جدا شود. در مقابل، 51 یخچال طبیعی که به سمت مناطق کم عمق یا بر روی خط الراس کم عمق گسترش می‌یابند، کمترین میزان کاهش را داشته و فقط 15 درصد از کل از دست رفتن یخ را به خود اختصاص داده‌اند. 🐧

بقا یا نابودی

گرینلند یکی از دو صفحه یخی زمین را در خود جای داده می‌باشد. ضخامت یخ‌ها در مکان‌هایی بیش از 3 مایل می‌باشد. در لبه‌های گرینلند، یخچال‌های وسیع امتداد یافته از ورقه یخ به آرامی در دره‌هایی مانند تسمه نقاله‌های یخی حرکت می‌کنند، که در آبدره ها سرازیر شده و آنگاه به عنوان کوه‌های یخ ذوب شده یا از بین میر وند یا یخچال‌های جدید ایجاد می‌کنند به این ترتیب که یخ با بارش برف که با گذشت زمان روی صفحات فشرده می‌شود دوباره پر می‌شود.

چنانچه سطح یخ در حالت تعادل باشد، مقدار برف تجمع شده در بالای آن کمابیش برابر است با یخ از دست رفته در اثر ذوب، تبخیر و نابودی اما مشاهدات قبلی نشان داده است که سطح یخ از دهه 1990 از حالت تعادل خارج شده است: ذوب شدن سرعت گرفته و تعداد صفحات در حال ذوب افزایش یافته می‌باشد. به عبارت دیگر، میزان از دست رفتن یخ در اقیانوس بیش از میزان ایجاد یخچال‌های جدید می‌باشد. این امر باعث کوچک شدن سطح یخ و عقب نشینی یخچال ها به سمت خشکی می‌شود.

علت اساسی چنین عقب‌نشینی پروسهی است که از طریق دو عامل انجام می‌شود: مقدار آب مذاب از یخچال طبیعی و لایه گرم آب شور در پایه آبدره. طی ماه‌های تابستان، افزایش دمای هوا باعث گرم شدن سطح یخچال طبیعی و ایجاد حوضچه‌هایی از آب مذاب می‌شود. این حوضچه‌ها از یخ نشت کرده و از یخچال طبیعی در رودخانه‌های زیر سطح جاری می‌شوند. وقتی آب مذاب به دریا سرازیر می‌شود، با آب شور شورتر در پایین آبدره روبرو می‌شود.

آب مذاب یخچالی حاوی نمک نیست، ازاین رو چگالی کمتری درمورد آب شور دارد و به همین دلیل به صورت یک توده بالا می‌آید. این توده آب گرم اقیانوس را در تماس با پایه یخچال طبیعی قرار می‌دهد. میزان زیرانداز به عمق آبدره، گرمای آب اقیانوس و میزان آب مذاب حاصل از ذوب یخچال طبیعی بستگی  دارد. با گرم شدن آب و هوا، حجم آب‌های مذاب افزایش می‌یابد و دمای اقیانوس نیز افزایش پیدا کرده دو فاکتور که باعث افزایش پروسه برش یخچال‌ها می‌شوند وضع موجود را از آن چه هست وخیم‌تر می‌کنند.

این نتایج حاصل تحقیقات تیم تغییرات اقلیمی ناسا و سایر منابع معتبر حوزه تغییرات آب و هوایی دنیاست که زنگ خطر را برای جهان به صدا درآورده می‌باشد. با جلوگیری از گرم شدن زمین به خود و آیندگانمان خدمت کنیم! راهکارهای عملی هم به دو بخش شخصی و دولتی تقسیم می شوند که در مقاله دیگری به آنها خواهیم پرداخت…