تابه‌حال تلاش کرده‌اید کمبود انرژی خود را با خواب بیشتر برطرف کنید و به‌رغم خواب کافی، باز هم احساس خستگی کرده باشید؟ چنانچه چنین است، باید بدانید که خواب و استراحت یکی نیستند، گرچه اکثر ما به‌اشتباه آنها را یکی می‌دانیم. بیشتر مردم فکر می‌کنند خواب کافی به‌معنی استراحت است و سایر انواع استراحت را، که به‌شدت به آنها نیاز دارند، نادیده می‌گیرند. اکثر ما به‌دلیل نداشتن درک درستی از قدرت واقعی استراحت، دچار کمبود آن هستیم. استراحت یعنی بازیابی نیرو در هفت حوزه کلیدی زندگی که در ادامه با آنها آشنا خواهید شد.
۱. استراحت فیزیکی
نخستین نوع استراحت، استراحت فیزیکی است که می‌تواند غیرفعال یا فعال باشد. استراحت فیزیکی غیرفعال حاوی خوابیدن و چرت‌زدن است، ولی استراحت فیزیکی فعال یعنی انجام فعالیت‌های نیروبخشی مانند یوگا، حرکات کششی و ماساژدرمانی که سبب بهبود گردش خون و انعطاف‌پذیری بدن می‌شوند.
۲. استراحت ذهنی
آیا همکاری را می‌شناسید که هر روز کارش را با نوشیدن یک فنجان بزرگ قهوه شروع می‌کند؟ او بیشترِ وقت‌ها کج‌خلق و فراموش‌کار است و به‌سختی می‌تواند روی کارش تمرکز کند. این فرد وقتی شب‌ها به رختخواب می‌رود، به‌سختی می‌تواند ذهنش را آرام کند، زیرا مغرش پر از گفت‌وگوهایی است که طی روز با دیگران داشته. حتی چنانچه ۷ تا ۸ ساعت بخوابد نیز وقتی بیدار می‌شود باز احساس خستگی می‌کند، طوری که انگار اصلا نخوابیده می‌باشد. اینها نشانه کمبود استراحت ذهنی می‌باشد.
خوشبختانه نیازی نیست که برای رفع این مشکل کارتان را رها کنید یا به تعطیلات بروید. فقط باید بعد از هر دو ساعت کارکردن، مدت کوتاهی استراحت کنید. این استراحت‌ها به شما یادآوری می‌کنند که باید آرام‌تر و آهسته‌تر کار کنید. ضمنا می‌توانید دفترچه‌یادداشتی را کنار تختخواب بگذارید و تمام افکار منفی و آزاردهنده‌ای را که نمی‌گذارند بخوابید، در آن یادداشت کنید.
۳. استراحت حسی
چراغ‌های روشن، صفحه‌نمایش رایانه، صداهای پس‌زمینه و گفت‌وگوهای دیگران در محیط اداره یا هر جای دیگری می‌توانند فشار زیادی را به حواس ما تحمیل کنند. برای خنثی‌کردن این فشارها به سهولت می‌توانیم در وسط روز یک دقیقه چشمان خود را ببندیم یا در پایان هر روز تمام وسایل الکترونیکی را خاموش کنیم. زمان‌هایی که آگاهانه به حواس خود استراحت می‌دهیم سبب خنثی‌شدن آسیب‌هایی می‌شوند که در اثر محرک‌های پیرامون ما ایجاد شده‌اند.
۴. استراحت خلاق
این نوع استراحت بیشتر برای کسانی مهم است که باید مسائلی را حل کنند یا ایده‌های جدیدی عرضه بدهند. استراحت خلاق حیرت و شگفتی درون هر یک از ما را دوباره بیدار می‌کند. آیا نخستین باری را که کوه دماوند، دریای خزر یا آبشار بیشه را دیدید به خاطر می‌آورید؟ تماشای زیبایی‌های طبیعت، حتی چنانچه در پارک محل زندگی یا باغچه حیاط خانه‌تان باشند، سبب استراحت خلاق شما می‌شود.
البته استراحت خلاق فقط به رفتن به طبیعت محدود نمی‌شود و لذت‌بردن از آثار هنری نیز سبب استراحت خلاق می‌شود. با نمایش تصاویری از مکان‌ها و آثار هنری زیبا و موردعلاقه‌تان محل کار خود را به مکانی تبدیل کنید که سبب برانگیختن خلاقیت و حس هنری می‌شود. نمی‌توانید ۴۰ ساعت در هفته به دیوارهای خالی یا محیطی درهم‌ریخته خیره شوید و انتظار داشته باشید که فردی احساساتی و پرشور باشید، چه برسد به اینکه ایده‌های خلاقانه هم داشته باشید.
۵. استراحت عاطفی
حال بیایید فرد دیگری را در نظر بگیریم: دوستی که همه فکر می‌کنند بهترین انسانی است که تابه‌حال دیده‌اند. او فردی است که همه به او وابسته می‌باشند، کسی که هر وقت به کمک نیاز داشته باشید با او تماس می‌گیرید، زیرا می‌دانید که حتی چنانچه نخواهد آن کار را برای شما انجام بدهد، به‌جای «نه» صادقانه «بله‌ای» با اکراه می‌گوید. ولی وقتی که او فقطست، حس می‌کند دیگران قدرش را نمی‌دانند و از او سوءاستفاده می‌کنند.
این فرد به استراحت عاطفی نیاز دارد. استراحت عاطفی یعنی داشتن زمان و فضای لازم برای آزادانه بیان‌کردن احساسات خود و دست‌برداشتن از تلاش برای راضی‌کردن دیگران. برای استراحت عاطفی باید شجاعت بیان احساس واقعی خود را داشته باشید. در استراحت عاطفی شما در پاسخ این سؤال که «امروز حالت چطوره؟» صادقانه می‌گویید: «خوب نیستم.» و آنگاه در ادامه چیزهایی را می‌گویید که معمولا درمورد آنها صحبت نمی‌کنید.
۶. استراحت اجتماعی
چنانچه به استراحت عاطفی نیاز دارید، ممکن است از نظر استراحت اجتماعی نیز کمبود دارید. کمبود استراحت اجتماعی زمانی ایجاد می‌شود که میان روابطی که به ما نیرو و انرژی می‌دهند و روابطی که فقط ما را خسته می‌کنند، تفاوتی قائل نمی‌شویم. برای استراحت اجتماعی باید بیشتر با افراد مثبت و کسانی رابطه داشته باشید که از شما حمایت می‌کنند. حتی چنانچه ارتباطات شما باید مجازی باشد، می‌توانید با روشن‌کردن دوربین و برقراری تماس تصویری، همکاری و ارتباط بهتری داشته باشید.
۷. استراحت معنوی
آخرین نوع استراحت، استراحت معنوی است که عبارت است از توانایی برقرارکردنِ ارتباطی فراتر از وجود فیزیکی و ذهنی ما و احساس‌کردن حس عمیقی از تعلق، عشق، پذیرش و انگیزهمندی. برای این نوع استراحت و تقویت رشد معنوی، باید با چیزی بزرگ‌تر از خودتان همکاری داشته باشید و نیایش و مراقبه را به برنامه روزانه‌تان اضافه کنید.
سخن آخر
خواب به‌تنهایی نمی‌تواند سبب احساس آرامش و بازیابی انرژی شود. ازاین رو بهتر است که از تمام انواع استراحت بهره‌مند شویم. البته خستگی می‌تواند با مشکلات سلامتی فراوانی نیز مرتبط باشد. پس چنانچه با انجام پیشنهاد‌های این مقاله باز هم احساس خستگی شما از بین نرفت، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا احتمال وجود این مشکلات سلامتی بررسی شود.
شما چه فکر می‌کنید؟ آیا انواع دیگر استراحت را امتحان کرده‌اید؟ خوشحال می‌شویم که دیدگاه و تجربه‌های خود را با ما در بین بگذارید.
